Η πρόσφατη καταδίκη του κτηνοτρόφου για παράνομη βία, παράνομη οπλοφορία, οπλοχρησία σε βάρος δύο οικογενειών Τούρκων προσφύγων που εισήλθαν στη χώρα μας για να ζητήσουν άσυλο, λόγω της δίωξής τους από το καθεστώς Ερντογάν, έφερε και πάλι στον δημόσιο διάλογο εδώ στο Έβρο το θέμα του νόμιμου και του ηθικού. Παρά την καταδικαστική απόφαση, το μεγαλύτερο μέρος της τοπικής κοινωνίας στήριξε ηθικά τις πράξεις του κτηνοτρόφου, θεωρώντας ότι έκανε το καθήκον του ως Έλληνας πατριώτης απέναντι στους ‘’λαθροεισβολείς’’ και ότι το ίδιο θα όφειλε να κάνει ο κάθε Έλληνας και η κάθε Ελληνίδα που θα βρισκόταν στη θέση του.
Σε μια δημοκρατική κοινωνία το νόμιμο και το ηθικό βρίσκονται σε μια διαρκή κατάσταση δυναμικής ισορροπίας, όπου κάποιο από τα δύο συνήθως υπερισχύει. Απόλυτη ταύτιση του νόμου και της ηθικής έχουμε μόνο σε μια ιδανική κοινωνία.
Ό,τι είναι νόμιμο δεν είναι πάντα ηθικό, όπως και το αντίστροφο: ό,τι είναι ηθικό δεν είναι πάντα νόμιμο. Η ηθική της κοινωνίας μας διαμορφώνεται και συντίθεται από την ηθική του καθενός και της καθεμιάς μας. Διαφοροποιείται από μέρα σε μέρα και από γενιά σε γενιά, από τα βιώματα, την παιδεία, τη μόρφωση και τη γενικότερη καλλιέργεια που έχει ο καθένας μας. Το δίκαιο – με την έννοια της νομοθεσίας – έρχεται να κωδικοποιήσει αυτή την ηθική και να την επιβάλλει σε όλη την κοινωνία, ώστε να μπορεί να έχει ένα κοινό πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας. Συχνά το δίκαιο και η ηθική δεν ταυτίζονται και πολλές φορές συμβαίνει να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να προκαλείται κοινωνική αναστάτωση και αίσθημα ‘’αδικίας’’.
Η ηθική προηγείται της νομοθεσίας. Οι άνθρωποι φτιάχνουμε τους νόμους σύμφωνα με την εκάστοτε ηθική μας και γι΄ αυτό δεν πρέπει να τους ακολουθούμε πιστά αλλά να τους εφαρμόζουμε κριτικά. Να τους αξιολογούμε διαρκώς, να τους αλλάζουμε και να τους βελτιώνουμε όταν το κρίνουμε απαραίτητο.
Προς ποια κατεύθυνση όμως πρέπει να στρέφουμε την ηθική μας και τους νόμους μας; Γιατί η μία ηθική είναι καλύτερη από την άλλη? Επειδή ο άνθρωπος μέσα από αγώνες και θυσίες κατέκτησε αξίες και δικαιώματα που έγιναν παγκόσμια αποδεκτά από τις πολιτισμένες κοινωνίες και καθιερώθηκαν ως ανθρώπινες αξίες και ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτές τις αξίες και τα δικαιώματα θα πρέπει να υπερασπιζόμαστε, αν θέλουμε να λεγόμαστε και να είμαστε πολιτισμένοι. Κάθε απόκλιση από αυτές τις αξίες μάς γυρνάει πολλά χρόνια πίσω στην εξέλιξη του ανθρώπου, όταν κυριαρχούσε ο φόβος και το μίσος για κάθε τι ξένο και διαφορετικό.
Διαβάστε ακόμη : Ένωση «Μαζί για το Παιδί» & Έλληνες Πρόσκοποι: Ασπίδα Προστασίας για τα δικαιώματα των Παιδιών στην Ελλάδα
Αγαπώ την πατρίδα μου δε σημαίνει ότι θα πάω να επιτεθώ και να σκοτώσω όποιον εισέρχεται παράνομα σ’ αυτήν. Γιατί μπορεί να είναι εχθρός αλλά μπορεί να είναι και πρόσφυγας. Κι επειδή δεν μπορώ να ξεχωρίσω τι από τα δύο είναι, το αφήνω να το κάνουν οι ειδικοί του στρατού και της αστυνομίας. Εκτός κι αν, αρνούμενος να αποδεχθώ τις αξίες του σύγχρονου πολιτισμού, πιστεύω ότι ο πρόσφυγας είναι εχθρός.
Από πού λοιπόν θα πρέπει να υποκινείται η ηθική μας; Σίγουρα όχι από το μίσος και τον φόβο. Όσο πιο συντηρητική είναι μια κοινωνία, τόσο πιο φοβική γίνεται και τόσο πιο εύκολα εκφοβίζεται.
Στο όνομα της ησυχίας, της τάξης και της ασφάλειας, στο όνομα της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας, ο βαθιά συντηρητικός και φοβικός άνθρωπος είναι ικανός, το ίδιο βαθιά, να παρεκκλίνει συνειδητά και χωρίς καμία ηθική αναστολή από τις αξίες που τιμούν το ανθρώπινο είδος.
Στο όνομα μιας προοδευτικής και πολιτισμένης κοινωνίας, έχουμε υποχρέωση να σταματήσουμε αυτήν την παρέκκλιση.
Ιδιαίτερα εδώ στον Έβρο είναι πια επιτακτική ανάγκη να αντισταθούμε σε αυτήν την ηθική οπισθοδρόμηση και να αντιδράσουμε. Ψύχραιμα και πολιτισμένα, αλλά να αντιδράσουμε. Να ακουστεί η φωνή των προοδευτικών ανθρώπων πιο δυνατά από κάθε άλλη. Όλοι όσοι ανήκουμε στον προοδευτικό χώρο, άτομα, σύλλογοι, φορείς, συλλογικότητες, ελευθεριακά και αυτόνομα σχήματα, αναρχικοί, αριστεροί, κεντρώοι, φιλελεύθεροι προοδευτικοί, προοδευτικά κόμματα εντός και εκτός βουλής, να ενώσουμε τη φωνή μας και τους αγώνες μας για να διαμορφώσουμε την ηθική της κοινωνίας μας προς την κατεύθυνση των παγκόσμιων ηθικών αξιών και των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Απέναντι στο μίσος και τον φόβο να αντιτάξουμε την αγάπη για τον άνθρωπο, τον αλτρουισμό, την αλληλεγγύη, την ελευθερία, τη δημοκρατία, την ισότητα, την ανεξιθρησκία. Ανεξάρτητα από τις επιμέρους πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές μας, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας στους δρόμους, στο διαδίκτυο και με κάθε πρόσφορο τρόπο, να πάρουμε ξεκάθαρη θέση απέναντι στον φασισμό, τον εθνικισμό, την ξενοφοβία, τον ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία και τον σκοταδισμό.
Να κάνουμε τη διαφορά εδώ στον Έβρο, αλλά με θετικό πρόσημο αυτή τη φορά.
Εφημερίδα Γνώμη, 24-9-2020
