Έχει ενδιαφέρον να ακούει κανείς τα επιχειρήματα κάποιων κομμάτων και τις πολιτικές τους θέσεις, έτσι όπως διαμορφώνονται και διαφοροποιούνται ανάλογα με τα ποσοστά των εκλογικών αποτελεσμάτων και των δημοσκοπήσεων.
Όταν έχουν υψηλά ποσοστά, προσβλέπουν στην κυβερνητική αυτοδυναμία ή έστω σε μια ισχυρή αντιπολίτευση. Τότε ο “δικομματισμός” δεν είναι κακός. Ίσα ίσα ως ισχυρές κυβερνήσεις, επιδιώκουν να δημιουργήσουν εκλογικά συστήματα υπέρ του ισχυρού, δίνοντάς του bonus εδρών ώστε να γίνει ακόμη πιο ισχυρός για να μπορεί να εφαρμόσει καλύτερα το πρόγραμμά του.
Όταν δουν τα ποσοστά τους να πέφτουν, τότε ο δικομματισμός αρχίζει να γίνεται κακός και ..παράγοντας αστάθειας και το ίδιο κόμμα προσβλέπει στο να γίνει μια δύναμη σταθερότητας και ρυθμιστής των πραγμάτων. Ή αλλιώς, “ο τρίτος πόλος” όπως συνηθίζεται να λέγεται.
Όταν δουν τα ποσοστά τους να πέφτουν ακόμη πιο χαμηλά, τότε ξεχνάνε και τον τρίτο πόλο και αρχίζουν να μιλάνε για κυβερνήσεις συνεργασίας και απλή αναλογική.. Τότε ο δικομματισμός γίνεται κακός και η επιδίωξη της αυτοδυναμίας.. αλαζονική.
Και δεν είναι τυχαίο που τα κόμματα αυτά ανήκουν ή διεκδικούν τον κεντρώο πολιτικό χώρο. Ένα κόμμα που ανήκει στο κέντρο είναι δύσκολο να ισορροπήσει και να παραμείνει πιστό στις θέσεις του, ακριβώς γιατί οι θέσεις του είναι ετερόκλιτες. Γιατί ή ίδια η εκλογική του βάση είναι τόσο ετερογενής που πολλές φορές οι ψηφοφόροι του αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να ανήκουν στο ίδιο κόμμα, αφού πιστεύουν διαφορετικά πράγματα. Ως αποτέλεσμα, πηγαίνει πότε προς τα δεξιά και πότε προς τα αριστερά ανάλογα με το προς τα που φυσά ο “άνεμος” κάθε φορά. Γι αυτό και το “κέντρο”, όσο εύκολα γεννά ελπίδες και προσδοκίες στους ψηφοφόρους του, τόσο εύκολα τους απογοητεύει και καταβαραθρώνεται.
Εννοείται ότι οι πολιτικές θέσεις είναι και πρέπει να είναι πολλές και διάφορες. Πρέπει όμως αυτές να είναι συνεπείς σε έναν βαθμό, με έναν από τους δύο βασικούς ιδεολογικούς άξονες της πολιτικής. Με τον δεξιό-συντηρητικό ή με τον αριστερό-προοδευτικό. Δε μπορεί να εφαρμόζει κανείς δεξιά πολιτική σε έναν τομέα και αριστερή στον άλλον. Ακόμη περισσότερο, δε μπορεί να εφαρμόζει στον ίδιο τομέα, λίγο δεξιά και λίγο αριστερή πολιτική. Οι βασικές πολιτικές κατευθύνσεις είναι δύο: η θα πας αριστερά ή θα πας δεξιά. Υπάρχουν βέβαια πολλοί ιδεολογικοί φορείς-κόμματα για να επιλέξει κανείς, μικρά και μεγάλα, αλλά όποιον και να επιλέξει, θα πρέπει να είναι προς την ίδια κατεύθυνση: ή τη μία ή την άλλη.
Ουσιαστικά λοιπόν δεν υφίσταται ιδεολογικό-πολιτικό κέντρο. Αυτό που υπάρχει είναι δύο ιδεολογικά ισχυροί, βασικοί πόλοι-κατευθύνσεις με πολλές, χρήσιμες και απαραίτητες διαδρομές, που οδηγούν όμως στον ίδιο ιδεολογικό προορισμό. Γιατί ψήφος χωρίς ξεκάθαρο ιδεολογικό προορισμό, είναι σαν γράμμα, χωρίς ξεκάθαρα στοιχεία παραλήπτη.
Το κέντρο υπάρχει μόνο ως χώρος συνάθροισης ψηφοφόρων διαφορετικών και αντικρουόμενων ιδεολογιών, που είναι έτοιμοι να συμβιβαστούν και να “ξεχάσουν” βασικές πολιτικές τους θέσεις προκειμένου να κατακτήσουν την εξουσία και τότε, όχι να γίνουν, αλλά να φανερώσουν το πόσο αλαζόνες είναι ή δεν είναι.
Έτσι λοιπόν ο δικομματισμός δεν είναι απαραίτητα κακός, ιδιαίτερα όταν αντικατοπτρίζει έναν ιδεολογικό διπολισμό, με ξεκάθαρα διαφορετικές αντιλήψεις και προορισμούς. Ούτε η επιδίωξη της αυτοδυναμίας είναι αυτή που σε κάνει αλαζόνα, ούτε η κατάκτηση της εξουσίας. Αλαζόνας, ή είσαι ή δεν είσαι, ανεξάρτητα από τα ποσοστά ή την εξουσία που κατέχεις.
Όταν ένα κόμμα υποστηρίζει την απλή αναλογική όταν είναι μικρό, τότε θα πρέπει να την υποστηρίζει και όταν γίνει μεγάλο, παράλληλα με την επιδίωξη της αυτοδυναμίας, η οποία είναι πάντα θεμιτή. Και όταν ένα κόμμα επιζητά τη συνεργασία με άλλα κόμματα και φορείς του ίδιου ιδεολογικού πόλου πριν τις εκλογές, τότε θα πρέπει να κάνει το ίδιο και μετά τις εκλογές, ακόμη και αν είναι αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Με έναν τέτοιο προσανατολισμό θα πρέπει η ψηφοφόροι να προσέλθουν στις κάλπες, είτε ανήκουν στους αποφασισμένους, είτε στους αναποφάσιστους, είτε ψηφίσουν μεγάλο κόμμα, είτε ψηφίσουν μικρό.
Με έναν τέτοιο προσανατολισμό θα πρέπει να επιδιώκονται και οι συνεργασίες μεταξύ των κομμάτων. Είτε πριν τις εκλογές, είτε μετά. Είτε πρόκειται για συνεργασίες κυβερνητικές, είτε για συνεργασίες αντιπολιτευτικές. Επάνω στον βασικό άξονα των ιδεολογικών συγκλίσεων και όχι στον “ανάμικτο” κεντρώο χώρο των ιδεολογικών συμβιβασμών.
Μια τέτοια ιδεολογική αυτοδυναμία, αναμφίβολα θα έχει συνεργιστική επίδραση στη νέα πορεία που χρειάζεται και έχει ανάγκη να ακολουθήσει η χώρα μας. που θα ενισχύσει τη σπίθα που χρειαζόμαστε για να πάρουμε μπρος, σαν οικονομία και κυρίως σαν κοινωνία. Όπως η μπαταρία δίνει τη σπίθα για να πάρει μπρος το αυτοκίνητο. Ας δώσουμε λοιπόν το “ρεύμα” που της χρειάζεται, στον κατάλληλο πόλο: αυτόν με το χαρακτηριστικό χρώμα..
Γιώργος Ρουμελιώτης
17/1/2015
