Ο λαϊκισμος της εξουσιας

Η θεωρία πάνω στην οποία στηρίχθηκε και στηρίζεται η πολιτική (και) αυτής της κυβέρνησης (τουλάχιστον από το δημοψήφισμα και μετά) φαίνεται να είναι η αξιολόγηση των πράξεών της από το αποτέλεσμα που αυτές έχουν και κατά πόσο ικανοποιούν τους περισσότερους πολίτες.

Αυτή είναι μια αντίληψη  που στηρίζεται καθαρά στη συνεπειοκρατική θεωρία του ωφελιμισμού, η οποία αποτελεί και την κεντρική ιδέα πάνω στην οποία στηρίζεται ο καπιταλισμός.

Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, σκοπός είναι η μεγαλύτερη δυνατή ωφέλεια για τον μεγαλύτερο αριθμό ατόμων. Καταλαβαίνω ότι κύριο μέλημά της είναι να ικανοποιήσει όσους περισσότερους πολίτες μπορεί και απ’ ό,τι φαίνεται αυτό το καταφέρνει, αν κρίνουμε από την εκλογική μετακίνηση των ψηφοφόρων και τα ποσοστά που πήρε στις τελευταίες εκλογές.

Εκτός όμως του ότι η ωφέλεια του αποτελέσματος  είναι κάθε φορά συζητήσιμη,  η αποτίμηση μιας πράξης δεν πρέπει να κρίνεται μόνο από το αποτέλεσμά της. Το ότι μια πράξη ικανοποιεί τους πολλούς, δε σημαίνει πως είναι και ορθή. Από την άλλη, ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, ούτε και ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό.

Ιδιαίτερα μια κυβέρνηση που σέβεται τον εαυτό της και την ιδεολογική της αφετηρία, οφείλει να καθορίζει τις πράξεις της όχι μόνο από το αποτέλεσμα αλλά και από τα ιδεολογικά και ηθικά κίνητρά τους. Σε αντίθετη περίπτωση, μοιραία και σχεδόν νομοτελειακά, εξοκείλει σε έναν πολιτικό χώρο λίγο ή πολύ διαφορετικό από αυτόν στον οποίο θέλει να αυτοπροσδιορίζεται ενώ παράλληλα και κατ’ αναλογία, απομακρύνεται από τις προεκλογικές της υποσχέσεις.

Αυτό βέβαια δεν συμβαίνει μόνο στη δική μας και μόνο στην παρούσα κυβέρνηση. Συνήθως συμβαίνει παντού. Σε κάθε κυβέρνηση, σε κάθε δημοτική αρχή και γενικά σε κάθε εξουσία που θέλει να παραμείνει στην εξουσία. Αυτό ακριβώς αποτελεί κατά τη γνώμη μου και τον περιβόητο ‘’λαϊκισμό’’: το να ακολουθείς, να ταυτίζεσαι και να υπηρετείς τα θέλω των πολλών, προδίδοντας τα θέλω τα δικά σου. Γι αυτό και ο λαϊκισμός δεν έχει ούτε χρώμα, ούτε πολιτικό προσδιορισμό. Είναι διάχυτος παντού. Σε κάθε εξουσία, σε κάθε τόπο και σε κάθε χρονική περίοδο.

 

Γιώργος Ρουμελιώτης

25/4/2017

 

Comments are closed.